Fight & flight

Als een hond stress ervaart kan hij dit uiten in veel verschillende manieren.

Je kunt denken aan stresssignalen zoals gapen, hijgen, kwijlen, Tongelen etc. Maar er zijn ook verschillende strategieën en gedragingen die een hond kan inzetten als hij acute stress ervaart.
De 4 meest voorkomende zijn:
1. Fight (vechten)
2. Flight (vluchten)
3. Freeze (bevriezen, niet durven bewegen)
4. Fiddle about (gekke 5 minuten)

Al deze 4 gedragingen zijn coping mechanismen. Door deze gedragingen kan de hond dealen met de situatie en even de stress levels verlagen/verminderen. Ook heeft dit gedrag het doel om de stress prikkel te doen verwijderen en/of te vermijden. Het is dus eigenlijk niets meer of minder als een reactie op een prikkel, waarvoor de hond bang is, of stress van heeft ervaren.

Coping mechanisme betekend dus letterlijk en figuurlijk: omgaan met……
Uiteraard bestaan er nog een aantal anderen coping mechanisme zoals bijvoorbeeld; rijden op andere honden of voorwerpen, iets in de bek willen vasthouden, blaffen of plots ergens gaan snuffelen.

Wat is nu het verschil tussen bovenstaande copings mechanismes en vluchten, vechten, bevriezen en fiddle (gek doen)? Honden die angst ervaren, schakelen om naar een overlevingsmodus waarbij ze direct reageren op de prikkel die de angst veroorzaakt. Er ontstaat een hele duidelijke focus op de bedreiging. In deze overlevingsmodus zal een hond kiezen uit vluchten, vechten of bevriezen.

Over Fiddle about hb ik eerder al eens wat geschreven, dat kun je terug lezen onder deze link: Gekke 5 minuten ( Fiddle About)

In deze post wil ik iets schrijven over flight en fight oftewel vluchten en vechten. Dit zijn 2 van de 4 strategieën waarop honden terug kunnen vallen als ze zich bedreigt voelen. Welke strategie of coping mechanisme de hond kiest in welke situatie is geheel afhankelijk van de hond zelf. Van de prikkels uit het milieu, de omstandigheden waarin de hond zich bevind, voorafgaande leerervaringen en misschien ook wel ingesleten gewoontes. Nora kiest bijvoorbeeld heel snel voor ‘vechten’. Bij Nora komt dit door voorafgaande leerervaringen en ingesleten gewoontes. Vechten hoeft trouwens niet letterlijk vechten te zijn. Grommen, lip optrekken en snappen vallen ook al onder deze categorie.

Bij vluchten mag je ook kop wegdraaien en lichaam afwenden al onder vluchten categoriseren. Als voorbeeld neem ik weer Nora? en Ceo ? (wie anders haha). Vanmiddag reed er een grote grasmaaier voorbij ons raam waarin hij waarschijnlijk over een tak heen reed en dit een klap gaf. Allebei de honden schrokken enorm van dat rare gevaarte zo dicht onder ons raam en die ook nog een knal geluid maakte. Allebei de honden hebben op dit beangstigende moment gekozen voor een andere strategie oftewel coping mechanisme.

Nora koos voor (je raad het misschien al) vechten. Nora stoof als een malle richting het raam, haar haren stonden overeind, haar staart ging als een gek tekeer en Nora blafte en gromde hierbij enorm. Ceo daarintegen sprong van de bank af en ging met lage houding en staart tussen zijn benen de gang in. Hij herstelde gelukkig snel en besloot om terug naar het raam te lopen om te kijken wat het nu eigenlijk was waardoor hij zo schrok. Inmiddels was de grasmaaier al op 15 meter afstand aan het maaien en dit was voor beide honden een prima afstand om te kalmeren en te observeren. We hebben met z’n 3en naar buiten gekeken, ik bood beide honden de nodige steun en ze kwamen gelukkig alweer snel tot rust. Toen de grasmaaier weer omdraaide en weer langs ons huis reed hebben beide honden netjes gekeken (wel met wat spanning natuurlijk).

Als honden stress ervaren maken ze allerlei stofjes en hormonen aan in het lichaam. Onder andere cortisol en adrenaline. Deze stofjes zorgen ervoor dat je hond alert is en direct kan reageren. Adrenaline is door het lichaam gelukkig weer snel afgebroken. Maar cortisol heeft zeker wel een aantal uren nodig om weer af te nemen. Om Nora en Ceo hierin te ondersteuningen heb ik ze laten kauwen op een kluif. Tijdens kauwen komen er ook weer allerlei stofjes vrij die helpen relaxen. Dit is slechts een van verschillende manieren om de hond te helpen ontspannen. Ook doe ik de komende paar uren niet veel meer met beide honden. Ik laat ze slapen (want tijdens de slaap verwerken honden ook allerlei prikkels). Zou ik nu een rondje gaan wandelen, dan heb ik grote kans dat door de aanwezigheid van de cortisol, Nora zal uitvallen naar prikkels en Ceo ook eventueel een slechte ervaring buiten kan opdoen. Maar ik dwaal af.

Er is op zo’n stress moment nauwelijks tot geen ruimte over in het brein van de hond om daarnaast ook nog andere dingen te verwerken (een door mensen getrainde gewenste reactie, bijvoorbeeld zoals een zit of ander commando). In de hektiek van het moment kan ik zeggen wat ik wil, maar dring ik gewoon niet tot ze door. Totdat ze beide wat gekalmeerd zijn. Dit is trouwens ook een van de redenen dat het trainen met gebruik van correcties (die angst en stress kunnen opleveren) wordt afgeraden. De leerresultaten kunnen hierdoor worden aangetast op negatieve manier.

Bevind jou hond zich in een situatie waarin hij of zij een coping mechanisme inzet!
Haal je hond uit de situatie, stop wat je aan het doen bent of neem afstand.